Faiz oranları kripto para piyasasını nasıl etkiler?

Kripto para kesiminin daha çok 2020’de Covid-19 pandemisi ve akabinde 2022’nin başlarında enflasyonun çok yükselmesiyle tanıştığı bir kavram olan faiz oranları, ekonomileri ve piyasaları nasıl etkiliyor? Bitay Araştırma Departmanı Analisti Alper Samet Yorak bu soruyu faizin makroekonomik faktörler ile piyasa üzerindeki rolünü baz alarak yanıtladı.

Merkez bankaları kısa vadeli faiz oranlarını (politika faizini) artırdığında hem bireylerin hem de şirketlerin borç para alması zorlaşmakta ve bu durum maliyetleri yükseltmektedir. Böylelikle iktisattaki para ölçüsü azalmaya başlamaktadır. Para arzı daraldığında ve fiyatlar yükseldiğinde ise halka açık şirketlerin kıymeti düşmekte ve bu durum pay senetlerinin paha kaybetmesine hasebiyle insanların yatırım yapabileceği harcanabilir gelirlerin azalmasına sebep olmaktadır. Faiz oranları yükseldiğinde, devlet tahvilleri üzere inançlı varlıkların getirisi de artmakta, bu da yatırımcıları daha az riskli varlıklara yönlendirmektedir. Kripto paralar üzerindeki tesirlerine bakacak olursak öncelikle makroekonomik faktörlerle korelasyonunu incelemek gerekmektedir.

Makroekonomik faktörlerle korelasyon

Bitcoin'in pay senetleri ve tahviller üzere klâsik varlıklarla korelasyonu tarihî olarak nispeten düşük olmuştur. Bu elbette kriptonun spekülatif cazipliği yahut kripto para piyasasının yeni bir piyasa olmasının bir sonucu olabilir, zira kripto paralar hala her gün büyümeye devam eden ve daha şimdi yeni trilyon dolarlık bir varlık sınıfı haline gelen bir piyasadır. Başka büyük varlık sınıflarını etkileyen tıpkı makroekonomik faktörlerin kripto para ünitesi piyasalarını olumsuz tarafta etkilemeye başlaması şaşırtan olmamalıdır, zira kripto para üniteleri artık milyonlarca kişinin yanı sıra Wall Street ve öbür yerlerdeki en büyük kurumların kıymetli bir kısmı tarafından da ele alınmaktadır.

Genel çerçeveden bakıldığında kısa vadede vakit zaman düşüş gösterse de Bitcoin ve borsalar ortasındaki korelasyonun tüm vakitlerin en yüksek düzeyinde olduğu söylenebilir. Bu durum Bitcoin’in Nasdaq Teknoloji borsası ile neredeyse tıpkı formda hareket ettiğini yani birlikte azaldığını ve yükseldiğini gösteriyor.

Yüksek faiz oranlarının kripto piyasası üzerindeki tesirleri nelerdir?

Yüksek faiz oranlarının kripto piyasaları üzerinde iki olumsuz tesiri vardır:

• Piyasaya yapılan yatırım akışları azalır: Faiz oranları yükseldiğinde banka hesaplarında tutulan mevduatların getirileri artar. Yatırımcılar ise sahip oldukları kripto paraları ellerinden çıkararak nakit paraya döner ve risksiz getiri imkânına yönelir. Böylelikle kripto para piyasalarına yatırım akışları azalır, piyasadan para çıkar ve kripto varlıklarda aşağı istikametli fiyat baskıları sıklıkla görülür.
• Kripto para ünitesi projelerinin zımni değerlemeleri azalır: Daha yüksek faiz oranları, bir kripto para ünitesi projesinin nakit akışlarına uygulanan iskonto oranını yükseltir, bu da projenin bedelini azaltır.

Devlet tahvilleri, bono ve repolar üzere risksiz yatırım araçlarının getiri oranı arttığında daha uygun bir yatırım alternatifi haline gelir ve yatırımcıların bu inançlı liman olarak anılan yatırım araçlarına akın etmesine neden olur.

Faiz oranlarının yükselmesi kripto para piyasasında fiyatların düşmesine neden olan bir yayılma tesiri yaratır. Bu yayılma tesiri, yavaşlayan ekonomik aktivite, daha az iş yatırımı ve faaliyeti ile kriptoya elverişli olmayan olumsuz bir makroekonomik taban oluşturur.

2022’nin başlarında kripto para ünitesi fiyatları başka riskli varlıklarla birlikte düşerken, petrol de dahil olmak üzere birçok emtia epeyce yükseliş gösterdi. Fakat bu hareketlerin birçoklarının kısa ömürlü olduğu kanıtlandı. Yükselen oranların yavaşlaması yahut durması beklenirken hem petrol hem de Bitcoin liderliğindeki kripto paralar 2023 yılı başından itibaren kendilerine uygun bir taban bulmuş üzere görünüyor.

Yüksek faiz kararlarının tesirinde kripto para piyasalarında rüzgâr nasıl bilakis döner, yeni boğalar nasıl gelir?

Öncelikle kısıtlayıcı bir makroekonomik gündem içerisindeyiz ve piyasalar rekor derecede faiz artırımının görüldüğü ve görülmeye devam ettiği bir devir yaşıyor ve ek olarak iktisatların küçülmeye hazırlandığı bu periyotta pek dirençli gözüküyor. Evvelki vakitlere nazaran dayanıklılığı ve olgunluğu artan, krizleri yönetme başarısı gösteren şirketler ve projeler yeni yükseliş devirlerinde daha da süratli gelişmeler gösterebilir.

2022 yılının akabinde;

• Luna – Terra olayları ile FTX üzere piyasa üzerinde kırılganlık yaratacak projelerin iflaslarının geride kalması ve başka sağlam projelerin kuvvetli finansal şartlarda ayakta kalması,
• 2024 yılı Mayıs ayı civarında gerçekleşecek Bitcoin Halving (yarılanma) ile önden yaşanabilecek olumlu fiyatlama,
• Ekonomilerin, enflasyonun düşüşünün kalıcılaşmasıyla 2024 yılında faiz oranlarını düşürmeye başlaması,
• SEC başta olmak üzere dünya genelinde düzenleyici kurumların kripto para piyasasını regüle edecek adımları atması,
• Hisse senedi, altın ve gümüş üzere emtialar ve devlet tahvilleri üzere finansal yatırım araçlarının getirilerinin yatırımcıları tatmin etmemeye başlaması,

Bu üzere faktörler kripto para piyasasındaki yeni para girişlerinin artmasını ve daha sağlıklı fiyatlamalarını sağlayarak talebin arzı aşmasını ve böylelikle yeni rekorların kırılmasını önümüzdeki devirde tetikleyebilir.