Türkiye e-ticaret sektörü 800 milyar TL’ye ulaştı

iyzico, ETİD ve Dogma Alares tarafından hazırlanan Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu’na nazaran e-ticaret kesiminin büyüklüğü 2022 yılında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın yaklaşık yüzde 6’sına karşılık gelen 801 milyar TL’lik bir ekonomik büyüklüğe ulaştı. Ayrıyeten e-ticaret süreç sayıları 2020 yılındaki kıymetinin 2 kat üzerine çıkarak 4.8 milyar adede yükseldi. 

Rapora nazaran; ortalama sepet fiyatlarında da 2020’den 2021’e 13 TL, 2021’den 2022’ye 79 TL’lik bir yükseliş görüldü. Raporda, ilerleyen periyotta kredi kartı, banka kartı ve kapıda nakit ödeme üzere klasik ödeme metotlarına ek olarak, ön ödemeli kartlar, A2A (hesaptan hesaba) ödemeler, dijital cüzdanlar, alışveriş kredileri, kripto paralar ile gerçekleştirilen ödemeler ve artık al sonra öde (BNPL) üzere alternatif ödeme usullerinin de hissesinin artması beklendiği kaydedildi. 

iyzico, Dogma Alares ve Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) iş birliğiyle hazırladığı ‘2022 Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu’nun sonuçlarını açıkladı. Rapora nazaran Türkiye’deki e-ticaret hacmi ve süreç sayıları her yıl büyümeye devam ediyor. Halihazırda dünyadaki 18’inci büyük e-ticaret pazarına mesken sahipliği yapan Türkiye, mahallî ölçekte olduğu  kadar milletlerarası arenada da etkileyici bir yükseliş trendi içerisinde bulunuyor.

Rapor,  pandemi periyodunda artan e-ticaretteki büyüme ivmesininkısmen yavaşlatmış olsa da hem Türkiye’de, hem de  dünyada gücünü müdafaayı sürdürdüğünü ortaya koydu. Bilhassa pandemi devrinin tüketicilerde alışveriş alışkanlıklarında kalıcı bir değişiklik yarattığını vurgulayan rapora nazaran; 2022 yılında dünya ölçeğinde 5.7 trilyon ABD doları bedelinde pazar hissesi elde eden e-ticaret, 100.2 trilyon ABD doları pahasındaki global gayri safi hasılanın yüzde 5,7’sini temsil etti. E-ticaretin küresel perakende satışlar içindeki hissesi ise  yüzde 22 oldu.

Rapora nazaran; Türkiye’de sayılara bakıldığında; e-ticaret bölümünün büyüklüğü, 2022’de Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın (GSYİH) yaklaşık yüzde 6’sına karşılık gelen 801 milyar TL’lik ekonomik hacme ulaştı.,Son 5 yılın datalarına bakıldığında ise  e-ticaretin GSYİH’den aldığı hisse tertipli bir artış göstererek yüzde 2,8’ e yükseldiği kaydedildi. Bu yükselişin yüzde 1,6’sı 2019 yılından bu yana pandemi tesiriyle kaydedilen büyümeye yönelik olarak kayıtlara geçti. 

Türkiye’deki e-ticaret faaliyetlerinin, toplam perakendeden aldığı yüzde 16,5’lik hisse ile piyasa dinamikleri açısından emsal ülkelere nazaran daha büyük bir tartıya sahip olsa da, raporda  sektörde kıymetli bir büyüme potansiyeli olduğu vurgulandı .

Raporda ortaya çıkan sonuçlara nazaran;

• Türkiye’de e-ticarette ortalama sepet fiyatlarında 2020’den 2021’e 13 TL, 2021’den 2022’ye 79 TL’lik bir yükseliş gözlendi. Aydan aya yıllık en büyük hacim artışı Temmuz ve Ağustos aylarında yüzde 200 düzeylerinde gerçekleşti.

En çok alışveriş Black Friday’de. Okula dönüş ile başlayan sonbahar devri ve Black Friday, Cyber Monday üzere özel kampanya periyotları, alışverişlerin sonbahar ve yılbaşı ortasındaki vakit diliminde en yüksek düzeyine ulaşmasını sağlıyor.  Günlük süreç sayılarının ortalamaya göre kıymeti açısından birinci sırada ortalamanın 1,3 katı sürecin gerçekleştiği ‘Okula Dönüş’ periyodu, çabucak akabinde ise ‘Black Friday haftası’ geliyor.

Rapor, e-ticaret platformlarını kullanan kullanıcı sayısının bir evvelki yıla nazaran yüzde 2,2 arttığını gösteriyor. Ayrıyeten 2022 prestijiyle bayan ve erkek kullanıcıların oranı sırasıyla yüzde 58 ve yüzde 42 olarak kayıtlara geçerken, bayanların hissesinin 2021’e nazaran yüzde 10 artış kaydettiği görüldü.

• E-ticarette satış hacmi ve süreç sayısı bazında en yüksek Pazar hissesine sahip eser kategorileri 2022 yılında sırasıyla moda ve aksesuar, elektronik ve teknoloji, kozmetik ve şahsî bakım, hizmet, turizm ve seyahat olarak gerçekleşti. Bu beş dal, satış hacmi bakımından e-ticaret kesimin yüzde 63’ünü ve süreçlerin yüzde 66’sını oluşturdu. En dikkat çeken büyüme kozmetik ve şahsî bakım kategorisinde yaşandı. Global e-ticarette 2022 yılı yapılan süreçlerin üçte ikisi alternatif ödeme usulleri ile gerçekleşti. Türkiye’de ise klâsik formüller global ortalamanın iki kat üzerinde tercih edildi. Kredi kartı en çok tercih edilen ödeme yolu olurken, banka kartı mikro işletmeler dışındaki tüm işletmelerde en çok tercih edilen ikinci ödeme usulü oldu. 
• Satıcıların en ağır bulunduğu üç coğrafik bölge Marmara, İç Anadolu ve Ege olurken, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde en çok satıcıyı barındıran vilayetlerin bölgesel hacimden en yüksek hissesi almadığı kaydedildi.
• Ayrıca iyzico’nun e-ticaret müşterilerine ödeme güvenliği sunmak ve satış sonrası hizmetlere ulaşmalarında kolaylık sağlayan eseri Muhafazalı Alışveriş ile tamamlanan süreçlerin hissesi  2021’de yüzde 1,5 iken 2022’de yüzde 1,7’ye yükseldi. Bugüne kadar 5 milyondan fazla tüketici tarafından kullanılan iyzico Muhafazalı Alışveriş, bilhassa iyzico ile Öde ve havale/EFT metotlarıyla yapılan alışverişlerde tercih ediliyor. 

iyzico CEO’su Orkun Saitoğlu, Türkiye E-Ticaret Ekosistemi Raporu çıktılarına nazaran Türkiye’deki e-ticaret hacminin üst istikametli bir trend sergilemeye devam ettiğini belirtti. Saitoğlu, Pandeminin sona ermesiyle global ölçekte e-ticaret dalının büyümesinin yavaşladığını fakat dijitalleşmenin hızlanması ve tüketici tecrübelerinin kusursuzlaştırılmasının da tesiriyle internetten alışveriş tüketicilerde kalıcı bir davranış halini aldığının görüldüğünü belirtti. Türkiye’nin ve dünya ticaretinin kıymetli bir hissesini müdafaaya devam ettiğini de vurguladı. Saitoğlu; “Türkiye’deki e-ticaret dalı 2020’den 2021’e gerçekleşen yüzde 69’luk artışı takiben 2021’den 2022’ye yüzde 110’luk bir artışla 801 milyar TL’lik satış hacmine ulaştı. İyzico’nun inançlı ödeme altyapısı sayesinde alışverişin etrafında demokratik bir ekosistem varlığı sağlarken, geliştirdiğimiz “iyzico Muhafazalı Alışveriş” çözümü ile inançlı ödeme altyapısını kullanıcılarla buluşturduğumuzu ve bu sayede bilinirliği az olan markalar için bir inanç simgesi haline geldiğimizi söyleyebilirim. ‘iyzico ile Öde’ seçeneği ile kullanıcılarımıza süratli, kolay ve inançlı bir formda süreç sağlayabilme imkanı sunuyoruz.  Herhangi bir bankacılık hizmeti almayan milyonlarca kullanıcıya da online alışveriş imkanı sağlıyoruz. E-ticaret ve ödeme sistemleri alanındaki trendlerin de tesiriyle önümüzdeki yıllarda “iyzico ile Öde” ve başka alternatif ödeme formüllerinin kredi ve banka kartı harcamalarından alacağı hisse artacaktır” dedi.

 

Dogma Alares Kurucu Ortağı Erdal Güner ise şunları söyledi; “Dünya genelinde e-ticaret, perakende bölümüne getirdiği pratiklikle birlikte hizmet dalı için de değerli bir alışveriş kanalı haline geldi. Türkiye, dinamik nüfusu ve dijital tahlillere yatkınlığı sayesinde e-ticaret hacimleri ve süreç sayılarının yıldan yıla daima artışına şahit oluyor. Coğrafik pozisyonu prestijiyle global ticaret için bir köprü ve lojistik merkez pozisyonunda bulunan Türkiye, e-ihracat teşvikleriyle daldaki satıcıların ve pazaryerlerinin global boyutta rekabete dahil olabilmelerine imkan tanıyor. Yapay zeka, günümüz e-ticaret tecrübesini güzelleştirmek için faal bir biçimde kullanılıyor. E-ticarette maliyet ve mühlet idaresi daha da fazla ehemmiyet arz ediyor. Yayınladığımız bu rapor, mahallî ve global ölçekte istatistikler ve eğilimlerin ışığında, Türkiye’deki e-ticaret faaliyetinin bugünü ve yarınını anlamak ismine kıymetli bir kaynak oluşturacak.”

 

Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Lideri Emre Ekmekçi de Türkiye'deki e-ticaret hissesinin genel ihracat içindeki hissesinin yüzde 1'den yüzde 4'lere çıkarılması gerektiğini söyledi. Ekmekçi; “Artık yabancı müşterilere nasıl eser satabileceğimiz, pazar çeşitlendirmesi hususları kesimde en çok konuşmamız gereken mevzular olmalıdır" dedi. “E-ticarette faaliyet gösteren işletme sayısında pandemi devrinde 7 kat artışın yaşandığı belirtilirken, bu yıl prestiji ile e-ticarete giriş yapan KOBİ'lerde yavaşlama olduğuna dikkat çekildi. Kesime dair açıklanan dayanak kararlarının yeni iş modellerinin önünü açmasını beklediklerini lisana getiren Ekmekçi, kelamlarına şöyle devam etti; “Aynı vakitte bu takviyelerin aracı, toplayıcı, e-ihracatçı modellerini ortaya çıkaracağını öngörüyoruz. Bundan sonra bize düşen, dayanakları yanlışsız kullanıp ihracatı artırmak. Takviyeler kapsamında yararlanıcılar için pazara giriş rapor takviyesi, dijital pazaryeri tanıtım takviyesi, e-ihracat tanıtım dayanağı, sipariş karşılama hizmeti, depo kira takviyesi, yurt dışı pazaryeri entegrasyon takviyesi, çevrim içi mağaza ve maksat ülke e-ticaret paydaşlarından alınan hizmet dayanağı ile pazaryeri kurul sarfiyatı dayanağı dal açısından kıymetli.”

 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı